Sztuka interpretacji

Zrobić dobry cover to trudna sztuka. Bo jak mawiał inżynier Mamoń: „najbardziej lubimy piosenki, które już znamy”, i niespecjalnie podobają nam się odstępstwa od tej normy. A tu ktoś śmie targać świętość, piosenkę, którą znamy, lubimy i z którą pewnie mamy jakieś pozytywne skojarzenia. Ale to nie jedyna pułapka, bo pozostaje jeszcze pytanie: czy trzymać się oryginału podczas wykonywania drobnych korekt, czy może wywrócić wszystko do góry nogami? Te same dylematy dotyczą tekstu, bo znamy wiele przykładów, że do piosenek dopisywany był zupełnie nowy, polski tekst. Zapewne wielu z was niejeden raz słyszało, jak nowy wykonawca masakruje jakąś piosenkę, którą znacie. Jest to doświadczenie zazwyczaj przykre i dojmujące, którego sam nieraz doświadczyłem. W poniższym krótkim zestawieniu przedstawimy wam 7 coverów. Na każdy z nich twórcy znaleźli tzw. swój patent, a czy udany – to już oceńcie sami.

Piosenka, której nie powinno się dotykać, aby nie polegnąć. Jednak Warszawa Gdańska, projekt, który narodził się przy okazji wydania płyty Trójkowy Ekspres Polska – Europa i w którego skład wchodzili muzycy z formacji Kobiety, Agresiva 69 oraz Drimsztajn, podjął się tego arcytrudnego zadania. I trzeba uczciwie przyznać, że wrócili z placu boju z tarczą, zachowując klimat oryginalnej wersji przy jednoczesnym odciśnięciu na nim swojego wyraźnego wpływu.

Piosenka w wykonaniu Jose Gonzáleza zagościła w reklamie telewizorów Sony Bravia, czyli słynnych, skaczących, kauczukowych piłeczkach, które spadały ulicami San Francisco, i stała się hitem. Dopiero po głębszej analizie niektórzy dowiadywali się, że za tą kompozycją stoi ekscentryczne rodzeństwo z The Knife. Sytuacja win-win. Zarówno oryginał, jak i cover są świetne.

Los tak chciał, że największy hit Antoniny Krzysztoń jest coverem, z oryginalnym polskim tekstem. Ja żyłem bez tej wiedzy przez ładnych parędziesiąt lat, no ale Ijahman nie jest w kraju nad Wisłą twórcą szczególnie popularnym. I pomimo tego, że w piosence można zauważyć reggaeowe bicie gitary, Pani Antonina odcisnęła na nim swoje piętno i przefiltrowała przez swoją wrażliwość.

Wojtek Mazolewski w wywiadzie dla Onetu powiedział: „[…] chcę mówić o tym, że współczesny jazz nie gryzie”. I tym coverem chyba najpełniej miał zamiar udowodnić słuszność swego stwierdzenia, sięgając po wielki wakacyjny hit Majora Lazera. W nowej interpretacji udało się zachować lekkość i przebojowość oryginału.

Jest to znakomity przykład, jak z lukrowanej do granic wytrzymałości piosenki można zrobić świetny utwór. Przy okazji tego coveru możemy też najlepiej zobaczyć, w jaki sposób interpretacja tekstu wpływa na całościowy odbiór piosenki. Samo sformułowanie power of love wydaje się kiczowato-banalne, a jednak w interpretacji Dellego nabiera pełniejszego znaczenia.

Szybciej, brudniej, tekst bardziej wykrzyczany niż zaśpiewany – i od razu piosenka o spędzeniu wspólnej nocy w samochodzie nabiera jakiegoś większego sensu, jak i prawdziwości. Warszawiacy z The Black Tapes zrobili z tej popowej starej garsonki Roxette zgrabnie uszyty garnitur, skrojony na ich miarę. Nie wywracając jednak oryginału do góry nogami.

I znowu kłania się sztuka interpretacji oraz rozumienie tekstu, który się śpiewa. Mozill i Kulka dali piosence Bajmu drugie życie, uwypuklając znaczenie słów. I trzeba zaznaczyć, że Czesław Mozil i Gaba Kulka robią to z wielka gracją, przy absolutnym minimalizmie instrumentalnym. Wielka sztuka.