Piosenka ta jest chyba najlepszym przykładem tego, w jak doskonały sposób O’Connor panuje nad swoim głosem i na jak wysokim poziomie stale utrzymuje jego emocjonalną intensywność. Hipnotyzując szeptem i porażając krzykiem, często w obrębie kilku zaledwie sekund, O’Connor udowadnia, że jest mistrzynią wokalnej dynamiki. W jej głosie są pasja, furia, bezbronność, kruchość, a do tego jakiś rodzaj wystudiowanej teatralności. Przede wszystkim jednak jest brutalna szczerość. Bo kiedy Sinéad O’Connor śpiewa, to ja jej wierzę. Po prostu.

Równie ważna jest warstwa literacka piosenki. Intuicja wskazywałaby na nawiązania do Homerowej Iliady i opisanej w niej wojny trojańskiej. Nie byłoby to jednak odczytanie stuprocentowo słuszne, przynajmniej nie bezpośrednio. Bo choć w swojej „Troi” O’Connor odwołuje się do klasyki literatury, to nie jest to utwór starogrecki, a irlandzki, i to nie aż tak odległy w czasie. Tekstem tym jest wiersz „No Second Troy” („Nie było drugiej Troi”) autorstwa irlandzkiego poety Williama Butlera Yeatsa – jednego z najważniejszych autorów dwudziestowiecznych i jednego z mistrzów samej O’Connor. W opublikowanych w 2021 roku Wspomnieniach (tł. K. Mojkowska) wokalistka wyznaje: „Kocham je [tj. wiersze Yeatsa – SK], bo są jak muzyka. Ale otwierają inne niebo. To, które jest we mnie. Nie boję się go, bo ma granice”. Opublikowany w 1910 roku, wiersz ten – tym razem nawiązujący do Iliady w bardziej bezpośredni sposób – stanowi reakcję Yeatsa na zawód miłosny, którego doświadczył kilka lat wcześniej. Czy też raczej całą historię nieodwzajemnionej miłości do irlandzkiej bojowniczki o niepodległość, Maud Gonne. Pomiędzy 1891 a 1901 rokiem Yeats oświadczył jej się przynajmniej cztery razy i przynajmniej cztery razy został odrzucony. Prawdziwym ciosem dla poety była jednak informacja o ślubie Maud Gonne z majorem Johnem MacBride’em w 1903 roku – wiersz „No Second Troy” jest bezpośrednią reakcją na to wydarzenie, rodzajem oskarżenia jej o bycie przyczyną jego nieszczęścia. Warto w tym miejscu nadmienić, że tu historia nieszczęśliwej miłości Yeatsa do Gonne się nie kończy: po rozwodzie z MacBride’em w 1916 roku (w tym samym roku, ale nieco później, major został stracony przez Brytyjczyków jako jeden z przywódców powstania wielkanocnego), poeta – wtedy już ponad pięćdziesięcioletni – ponownie spróbował szczęścia, by i tym razem zostać odrzuconym. Mało tego, mniej więcej w tym samym czasie oświadczył się córce Maud z pierwszego małżeństwa, dwudziestotrzyletniej Iseult – bez powodzenia, jak można było przypuszczać.

Choć „Troy” O’Connor jest piosenką o trudnej miłości, to w przeciwieństwie do wiersza Yeatsa nie dotyczy relacji romantycznej. W utworze tym – nie po raz ostatni – irlandzka wokalistka serwuje nam swoistą psychodramę dotyczącą jej skomplikowanych związków z matką, Marie O’Connor. Relacje te, jak utrzymuje Sinéad, naznaczone były psychicznymi i fizycznymi nadużyciami. Ponadto według relacji artystki – choć wersji tej nie potwierdza nikt z rodziny O’Connorów i ich bliskich znajomych – w grę miało wchodzić również molestowanie seksualne. We Wspomnieniach wokalistka pisze o kilku takich epizodach, nierzadko nie szczędząc drastycznych szczegółów: „Jestem dzieckiem, które płacze ze strachu w ostatnim dniu lekcji przed letnimi wakacjami. Muszę udawać, że zgubiłam swój kij do hokeja na trawie, bo wiem, że matka będzie mnie nim tłukła przez całe lato, jeśli go wezmę do domu. Ale ona zamiast niego bierze kij od szczotki. Każe mi rozebrać się do naga, położyć na podłodze, rozłożyć nogi i ręce, a wtedy okłada mnie miotłą po miejscach intymnych. Każe mi raz po raz powtarzać »Jestem niczym«, bo w przeciwnym razie nie przestanie mnie tłuc”. To być może dlatego w 1979 roku, niespełna trzynastoletnia wtedy Sinéad opuszcza dom matki (rodzice rozwiedli się kilka lat wcześniej) i zaczyna mieszkać z nową rodziną ojca, Seana. Jednak i tu nie zagrzeje miejsca: dwa lata później, za wagarowanie i drobne kradzieże trafia na osiemnaście miesięcy do azylu sióstr magdalenek. Jak zazwyczaj wyglądało życie w takim przybytku, doskonale pokazuje film Siostry magdalenki z 2002 roku w reżyserii Petera Mullana. Jednakże dla Sinéad nie był to czas traumatyczny – to tam zaczęła pisać swoje pierwsze piosenki, śpiewać je i uczyć się gry na gitarze.

Marie O’Connor ginie w wypadku samochodowym w 1986 roku, kiedy Sinéad ma dziewiętnaście lat. Tragiczna i przedwczesna śmierć matki w połączeniu z brakiem możliwości pojednania się stanowią główną traumę wokalistki. I to właśnie „Troy” wydaje się jej najpełniejszą, najboleśniejszą manifestacją. Podobnie jak Yeatsowskie „No Second Troy” utwór O’Connor to pieśń oskarżenia: o krzywdę, o brak miłości, o emocjonalną zdradę porównywalną z tą trojańską. W brutalnej bezpośredniości i szczerości Sinéad O’Connor nie bierze jeńców. I choć kilka lat później dojdzie do jej symbolicznego pogodzenia się z Marie (tego dotyczyć będzie największy hit artystki, jej wersja Prince’owego „Nothing Compares 2 U” z 1990 roku), to zadra pozostanie w swoim drażliwym miejscu już na zawsze.