Dear God [Oto wielka tajemnica wiary]

Apostazja utrzymuje się w czołówce najczęściej wyszukiwanych w internecie słów ostatnich miesięcy. Może więc pora pomówić o dogmacie, który dla wielu religijnych bigotów jest czymś, z czym się nie dyskutuje, czego się nie podważa – a już na pewno nie robi się tego publicznie.

Każda próba wyrażenia krytycznej opinii o religii i/lub ludziach nią zawiadujących niemal od razu uznawana jest za atak na Boga i obrazę uczuć religijnych. I nie ma tu znaczenia, o której z największych – jak i tych pomniejszych – religii ludzkości mówimy: chrześcijaństwo absolutnie nie wyróżnia się na tym tle przesadną tolerancją czy zdrowym rozsądkiem. Do pewnego stopnia ilustracją tego typu mechanizmów jest historia jednej z najważniejszych piosenek z repertuaru zespołu XTC. Zespół ten, działający od końca lat siedemdziesiątych do początku XXI wieku, w rodzimej Anglii ma status wręcz kultowy. A to głównie dlatego, że udało mu się wypracować własną i oryginalną niszę artystyczną, gdzieś na stylistycznych stykach nowej fali i psychodelicznego art rocka (oraz jeszcze kilku innych gatunków). Niestety, w Polsce XTC pozostaje prawie zupełnie nieznany szerokiej publiczności, i to nawet tej deklarującej się jako rockowa.

Tej piosenki właściwie miało nie być; albo miała być tylko jakimś nieistotnym, marginalnym dodatkiem do wydanej w październiku 1987 roku, wybitnej płyty Skylarking. Kiedy miesiąc wcześniej zespół opublikował promujący album singiel Grass, piosenka Dear God była zaledwie jego stroną B, początkowo nieprzewidzianą na płytę zasadniczą (i faktycznie pierwsze tłoczenia Skylarking jej nie uwzględniały). Zmianę na zespole i reprezentującej go w USA wytwórni Geffen Records wymogli słuchacze. A było tak: Kiedy wspomniany singiel trafił do amerykańskich rozgłośni radiowych – głównie tych uniwersyteckich – okazało się, że prezenterzy częściej decydują się grać stronę B niż stronę A. Dla zespołu było to o tyle istotne, że po latach względnej popularności w początkach swojej kariery (np. genialny utwór Making Plans for Nigel z 1979 roku) popularność zespołu zdecydowanie przygasła. Piosenka Dear God miała tę sytuację zmienić – przynajmniej na chwilę. I muzycy, w porozumieniu z wytwórnią, z tej okazji skorzystali: do piosenki niemal natychmiast stworzono teledysk, a sam utwór został dołączony do tracklisty wspomnianej płyty długogrającej.

Skomponowana w całości przez Andy’ego Partridge’a, jednego z dwu liderów grupy (drugim jest Colin Moulding), piosenka stanowi bardzo bezpośrednią deklarację światopoglądową autora, przez jednych uważaną za ateistyczną, przez innych za agnostyczną. List, który Partridge pisze tu do Boga – Boga, którego istnienie wyraźnie kwestionuje – pełny jest oskarżeń o hipokryzję i brak empatii. Tym samym obraz Boga, jaki wyłania się z tego tekstu, nijak ma się do zawłaszczonych przez chrześcijaństwo podstawowych wartości humanistycznych, takich jak nadzieja czy miłość. Jest to zarazem coś, z czym autor piosenki nie może się pogodzić, czego akceptować już więcej nie zamierza, dając tym samym upust ludzkiemu zniecierpliwieniu i zgorzknieniu. Nie może więc dziwić seria reakcji, jakie piosenka wywołała ze strony tych, którzy za wierzących się uznają i którzy teoretycznie – i to bardzo teoretycznie – powinni realizować zasady chrześcijańskiej miłości. Do reakcji tych zaliczyć możemy groźby ataków bombowych skierowane do nadających piosenkę stacji radiowych (tak stało się na Florydzie) czy sytuację niejako odwrotną, kiedy uczeń nowojorskiej Binghamton High School nożem sterroryzował pracownika szkolnego radiowęzła, zmuszając go do emisji utworu. Sam Partridge został zasypany pełnymi nienawiści listami, z których większość wysłano z USA. Całe to zamieszanie, jak i swoją własną postawę życiową skomentował w następujący sposób: „Jeśli możesz stworzyć niebo dla siebie bez tworzenia piekła dla kogoś innego, to w porządku. Ale spróbuj też stworzyć niebo dla kogoś innego i jednocześnie nie stwarzaj piekła dla nikogo innego”. Oto prawdziwa miłość w czystej, ludzkiej postaci.